جراحی مجدد تعویض مفصل زانو

طراحی پروتز های تعویض مفصل زانو به صورتی هستند که چند سالی برای فرد ماندگاری دارند.

اما در بعضی مواقع زانویی که پروتز دارد، دچار اختلال شده و عملکرد درستی ندارد و باید تعویض گردد.

معمولا افرادی که وزن بالایی دارند، بیشتر از دیگران به این عارضه مبتلا می شوند و در این شرایط بیمار باید جراحی مجدد تعویض مفصل زانو را انجام دهد.

انجام جراحی تعویض مفصل زانو جزو جراحی های پیچیده بوده و دارای انواع مختلف می باشد و برای تعویض مجدد، پروتز قبلی خارج شده و پروتز جدید جایگزین آن می‌ شود.

در ادامه ما شما را بیشتر با این جراحی آشنا می کنیم.

چرا ممکن است به جراحی مجدد تعویض مفصل زانو نیاز داشته باشیم؟

تعویض مجدد مفصل زانو نوعی جراحی است که از طریق آن پروتز قدیمی را برداشته و پروتزی‌ جدید را جایگزین آن می کنند.

عمر پروتز بستگی به چگونگی نگهداری آن توسط بیمار دارد.

بعد از عمل تعویض مفصل زانو چنانچه فرد چهار زانو یا دو زانو نشسته، یا زمین بخورد و دچار تروما های مستقیم روی زانو شود، نیاز به تعویض مفصل زانو پیدا می کند.

اگر در فردی که این جراحی را انجام داده است علائم زیر بروز پیدا کند، نیاز به انجام مجدد جراحی تعویض مفصل زانو پیدا می کند:

• در صورت داشتن درد
• در صورت ساییده شده و شل شدن پروتز موجود
• کم شدن قدرت زانو و عملکردی که دارد
• ایجاد شکستگی در استخوان هایی که در اطراف زانو قرار دارند
• داشتن عفونت

از مهم ترین علت ها و علائم تعویض مجدد مفصل زانو، داشتن عفونت است که یا در اوایل جراحی، یا مدتی بعد از آن، خود را نشان می دهد.

گاهی اوقات پروتز موجود شکسته شده و باعث جمع شدن ذره های ریز در اطراف مفصل زانو و تحلیل رفتن استخوان اطراف زانو می‌ شود.

عوامل مؤثر در نیاز به جراحی مجدد زانو

جراحی مجدد مفصل زانو برای تعویض کردن پروتزی که به خوبی کار نمی کند و با شکست مواجه می شود، به کار گرفته می شود و جراحی پیچیده ای نسبت به جراحی اولیه است.

به دلایل مختلفی این جراحی را انجام می دهند از جمله:

• در صورت وجود عفونت در مفصلی که مصنوعی است.
• در صورت ساییده شدن مفصلی که مصنوعی است.
• در صورت شل شدن و جا به جا شدن پروتز موجود
• چنان چه رباط هایی که در اطراف زانو وجود دارند به خاطر ضربه وارد موجب ناپایداری مفصل شوند.
• در صورت شکسته شدن استخوان فمور یا تیبیا‌

با انجام جراحی مجدد فرد حس بهتری داشته و کارهای روزمره را بهتر انجام می دهد ولی باید این را هم بدانیم که انجام مجدد این جراحی به اندازه جراحی تعویض اولی موفق نیست.

جراحی مجدد زانو چه زمانی و چرا انجام می شود؟

زمانی که بعد از تعویض مفصل زانو، درد موجود در ناحیه جراحی افزایش پیدا کرده و عملکرد زانو کاهش یافته و ناحیه زانو با تورم مواجه شود به صورتی که به مرور بهبود نیابد، فرد نیاز به تعویض مجدد مفصل جراحی شده پیدا می کند.

وجود این درد و تورم به صورت مداوم، به دلیل شل شدن و ساییده شدن و داشتن عفونت بروز می یابد و ممکن است سراسر زانو یا ناحیه ای مشخص را در بر گیرد.

با کم شدن عملکرد زانو فرد دچار سفتی، بی ثباتی یا لنگی در پا می‌ شود.

با دیدن این علائم باید با مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر، اقدام به تعویض مجدد مفصل زانو کرد.

اقدامات قبل از جراحی مجدد تعویض مفصل زانو

پیش از انجام جراحی مجدد تعویض مفصل زانو باید نکات زیر مورد توجه قرار بگیرد:

• انجام آزمایش خون و هر آزمایش تجویزی توسط پزشک
• انجام معاینه پزشک عمومی
• برطرف کردن مشکلات پزشکی موجود
• قطع کردن مصرف آسپرین و دارو های ضد التهابی از یک هفته الی ۱۰ روز پیش از عمل
• قطع کردن دارو ها و مکمل هایی که گیاهی هستند
• خودداری از مصرف سیگار از یک هفته الی ۱۰ روز پیش از جراحی
• کاهش وزن تا حدودی پیش از جراحی برای کم کردن عوارض این جراحی

مدت زمان بهبودی و مراقبت‌ها بعد از جراحی مجدد زانو

بهبودی بعد از این جراحی مجدد همانند جراحی اول است و ممکن است نیاز به بستری یک الی چند روزه در بیمارستان باشد.

تا اقدامات لازم جهت پیشگیری از درد، احتقان ریه، بروز عفونت و لختگی خون صورت بگیرد.

بعد از یک الی دو روز باید به کمک فیزیوتراپیست از رخت خواب بلند شده و شروع به راه رفتن کرد و در خانه از تمرینات ساده ورزشی جهت بهبودی سریع تر استفاده کرد.

برای مدتی باید جهت راه رفتن از واکر و عصا استفاده کرد تا فشار به زانوی جراحی شده وارد نشود.

در هفته های اول، حدود ۶ هفته باید تحت نظر پزشک خود باشید و بعد از گذشت این مدت زمان می توان کمی پا را خم کرد و پیاده روی آسان‌تر انجام می شود.

باید تا ۳ الی ۶ ماه ورزش کردن و انجام فعالیت های بدنی را ادامه داد.

پیامدهای عفونت پس از جراحی تعویض مفصل

بروز عفونت از عارضه های هر جراحی است که بعد از تعویض مفصل زانو نیز ممکن است در بیمار رخ بدهد.

عفونت ممکن است در مدت بستری شدن بیمار در بیمارستان یا بعد از مرخصی بیمار در منزل رخ بدهد.

چنانچه مفصل مصنوعی دچار عفونت شود، موجب سفت و دردناک شدن آن ناحیه شده و در محل وصل شدن ایمپلنت به استخوان سستی ایجاد می شود.

بیمارانی که دچار عفونت هستند، با تورم، قرمزی، بالا رفتن دمای بدن، داشتن درد و وجود ترشح از زانو مواجه می‌ شوند.

با زود تشخیص دادن عفونت، می توان تا حدودی با شستشو دادن، تمیز کردن ناحیه جراحی، قرار دادن قطعه های فلزی در محل خود و همچنین تعویض کردن اسپیسرپلاستیکی، موجب رفع آن شد.

اگر عفونت دیر تشخیص داده شود، باید جراحی تجدید نظر ۲ مرحله ای صورت بگیرد.

به گونه ای که با انجام جراحی مجدد اول باید پروتز را برداشت و اقدام به تمیز کردن و شستن‌ مفصل کرد.

با اضافه کردن فیلر سیمانی به همراه آنتی بیوتیک، درمان آنتی بیوتیکی برای چند ماه انجام می گیرد و با بهبود یافتن عفونت، مرحله بعدی جراحی شروع می شود.

اقدامات لازم برای موفقیت جراحی مجدد زانو

برای اینکه جراحی مجدد زانو همراه با موفقیت باشد باید نکات مراقبتی به خوبی رعایت شود و اقدامات زیر انجام گیرد:

• از عصا و واکر در راه رفتن استفاده شود تا فشار به زانو وارد نشود.
• تمرینات آموزش داده شده توسط پزشک باید به خوبی انجام شده و نکات مهم آنها رعایت شود.
• پیش از اینکه هر ورزش یا تمرینی انجام شود حتما درمورد آن با پزشک خود مشورت کنید.
• دارو های تجویزی پزشک باید کامل و درست مصرف شود.
• باید فیزیوتراپی مرتب و کامل انجام شود و حدود یک تا دو ماه جلسات ادامه داشته باشد.
• برای پیشگیری از ایجاد لخته خون باید از داروی رقیق کننده استفاده شود.
• باید بعد از جراحی بیمار هر چه زودتر ایستاده و راه برود تا موجب تقویت استخوان و عضلات اطراف شد.

خطرات و عوارض جراحی مجدد زانو

انجام مجدد جراحی زانو همانند دیگر جراحی ها دارای خطرات و عوارض است و در مقایسه با تعویض اولیه مفصل زانو، عملی پیچیده تر و طولانی تر است .

پیش از جراحی، پزشک در رابطه با این خطرات با شما صحبت می کند و هر گونه اقدامی که برای پیشگیری از عوارض جراحی لازم است را به شما توضیح می دهد:

• دیر ترمیم شدن زخم ها و ضعف در ترمیم
• کم شدن دامنه حرکتی یا وجود سفتی در زانو
• لخته شدن خون
• عفونت کردن زخم و پروتز جدید که در زانو قرار گرفته
• شکسته شدن استخوان در زمان انجام جراحی
• بروز عفونت
• آسیب رسیدن به عصب ها و رگ های خونی
• امکان خونریزی کردن
• ابتلا به آمبولی ریه
• بروز مشکلات پزشکی چون حملات قلبی، سکته مغزی و …

چالش‌ های بعد از جراحی مجدد زانو

بعد از جراحی مجدد مفصل زانو، بیمار مقداری درد خواهد داشت که جزئی از روند درمان است.

برای کم شدن درد، پزشکان و پرستاران هر اقدامی که لازم است، برای بیمار انجام می دهند.

داروهایی چون دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی، اپیوئید ها، دارو های بی حسی و … جهت تسکین درد مورد استفاده قرار می گیرد.

فیزیوتراپیست برای تقویت شدن پا ها و بیشتر شدن دامنه حرکتی بیمار تمرین هایی را به او آموزش می دهند.

بیمار باید برای پیشگیری از لخته شدن خون از جوراب های فشاری استفاده کرده تا خون در پا ها بهتر جریان داشته و از تورم و ایجاد لخته خون جلوگیری شود.

درصد ناچیزی از بیماران با عفونت مواجه شده و برای پیشگیری از بروز این عارضه باید بیمار آنتی بیوتیک مصرف کند و ریسک عفونت با انجام جراحی مجدد کمی بیشتر است.

مراقبت ‌های بعد از عمل جراحی مجدد زانو

با گذشت چند روز بعد از جراحی بیمار به خانه بازگشته و باید مراقبت های زیر را انجام دهد:

• باید در زمان راه رفتن از عصا و واکر استفاده کرد تا فشاری به زانو وارد نشود.
• دارو های تجویزی پزشک باید کامل و سر وقت استفاده شود.
• باید جلسات فیزیوتراپی که پزشک تجویز کرده را انجام داد تا بهبودی سریعتر صورت بگیرد و معمولا بین یک تا دو ماه به طول می انجامد.
• از دارو های رقیق کننده خون جهت جلوگیری از ایجاد لخته خون باید استفاده کرد.
• باید بیمار پیاده روی را بعد از عمل شروع کند تا خون بهتر در پا ها جریان پیدا کند و دامنه حرکتی در وی افزایش یابد.
• از صندلی محکم، دسته دار و با پشتی صاف برای نشستن استفاده کنید.
• برای بلند شدن از روی صندلی به لبه صندلی رفته و با کمک عصا، واکر یا دسته صندلی بلند شوید.
• در زمان دوش گرفتن از خم شدن و چمپاته زدن خودداری کنید.
• در زمان توالت رفتن از توالت فرنگی استفاده کنید.
• در هنگام پایین آمدن از پله اولین قدم را با پایی که جراحی نشده بردارید.
• از تمرینات ورزشی که دراز کش است برای تقویت عضلات خود استفاده کنید.
• در زمان چرخیدن و تغییر جهت دادن از قدم های کوچک استفاده کنید و از پایی که عمل شده جهت چرخیدن استفاده نشود.
• ورزش های سنگین را تا مدتی باید کنار بگذارید زیرا به زانو فشار وارد می کند.
• از بلند کردن اجسام سنگین باید خودداری شود.
• باید برای پیشگیری از عفونت مراقبت های بهداشتی به خوبی انجام گیرد.

توانبخشی و فیزیوتراپی بعد از جراحی مجدد زانو

با انجام جراحی مجدد تعویض مفصل زانو، باید در اولین فرصت فیزیوتراپی را برای سریع تر پیش رفتن روند بهبودی شروع کرد.

زمان شروع کردن فیزیوتراپی با توجه به شرایطی که فرد دارد متفاوت است.

در روز های اولیه با مراجعه به فیزیوتراپی دامنه حرکتی بیمار، قدرت و میزان عملکرد وی ارزیابی می‌ شود تا تعداد جلسات فیزیوتراپی و چگونگی پیش رفتن آن مشخص شود.

معمولا از هفته اول بعد از جراحی این جلسات شروع شده و با انجام تمرینات ترکیبی موجب بهتر شدن دامنه حرکتی بیمار و افزایش قدرت عضلات می‌ شوند.

تمرینات فیزیوتراپی که بعد از جراحی انجام می‌ شود عبارتند از:

بلند کردن پا ها به‌ صورت مستقیم

به پشت دراز کشیده و پای آسیب دیده را دراز کرده و چند اینچ آن را بلند کرده و دوباره به حالت اول بازگردانید.

انجام ست های چهار سر ران

در زمان انجام عضلات ران را سفت کرده و آن را برای چند ثانیه منقبض نگه دارید. این حرکت باعث تقویت عضلات چهار سر ران میشود.

انجام اسلاید پاشنه

در حالت دراز کشیده زانوی آسیب دیده را همراه با کشیدن پاشنه پا در جهت باسن خم کنید و با انجام آن دامنه حرکتی افزایش پیدا می کند.

بلند کردن ساق پا ایستاده

با ایستادن به صورت عمودی روی پا بلند شده و پاشنه پا را از زمین بلند نمایید و با انجام آن موجب تقویت عضلات ساق پا جهت ایجاد تعادل و راه رفتن می‌ شوید.

انجام پمپ های مچ پا

در حالت دراز کش مچ پا را بالا و پایین ببرید تا خون بهتر گردش داشته و از لخته شدن خون جلوگیری شود.

چنان چه از فیزیوتراپی بعد از جراحی استفاده نشود، بیمار با موارد زیر مواجه می شود:

• کم شدن دامنه حرکتی
• ایجاد ضعف در عضلات
• دیر بهبود یافتن
• داشتن درد مداوم
• زیاد شدن ریسک عوارض
• بروز پیامد های عملکردی ضعیف