خمیده شدن انگشت شست پا از مشکلات رایج در بین مردم است که در صورت درمان نشدن می تواند راه رفتن فرد را مختل نماید.
به برجستگی ایجاد شده در انتهای شست پا که استخوانی است هالکوس والگوس می گویند که در مفصل متصل شده انگشت به پا ایجاد میشود و شبیه به شکستگی استخوان است.
عارضه هالکوس والگوس در بین مردم خیلی شایع بوده و با توجه نکردن به آن و درمان نشدن می تواند وضعیت فرد را بدتر کند.
عارضه هالکوس والگوس ممکن است باعث ایجاد التهاب و تورم شده و دردی را در کف پای فرد به وجود آورد.
این عارضه بیشتر در بین زنان و افرادی که مسن هستند مشاهده میشود.
هرچه زمان بگذرد مفصل آسیب دیده دچار تغییر حالت و سفت شده و دردناک می گردد.
وجود هالکوس والگوس باعث به وجود آمدن مشکلاتی در اندازه کفش و راه رفتن فرد میشود.
فیزیوتراپیست ها در رابطه با این عارضه سعی می کنند که میزان درد ایجاد شده در کف پا را کاهش دهند و موجب شوند که انگشت شست پا بهتر عمل کند و فرد راحت تر بتواند راه برود.
عارضه هالکوس والگوس می تواند در درجات مختلف وجود داشته باشد و به صورت خفیف، متوسط، شدید ایجاد می گردد.
عوامل ایجاد کننده هالکوس والگوس
- به دلایل وراثتی
- به دلیل شکل پای فرد
- به دلیل صاف بودن کف پای فرد
- در صورت سست بودن مفاصل و داشتن نرمی مفصل
- به دلیل ابتلا به آرتروز
- به دلیل بی توجهی به درمان دیسک کمر
داشتن کفش نامناسب باعث ایجاد هالکوس والگوس نمی‌شود ولی می توان موجب تحریک آن شده و درد و تورم آن را افزایش دهد.
احساس ایجاد شده در پا به دلیل وجود هالکوس والگوس
احساس ایجاد شده ناشی از هالکوس والگوس در هر فردی متفاوت است و همه ی آنها ممکن است که دارای علائم نباشند.
علائم ایجاد شده از این عارضه ممکن است خفیف و یا شدید باشد که در زیر آنها را برای شما بیان می کنیم:
- ایجاد شدن درد و متورم شدن مفصل انگشت شست پا به گونه ای که راه رفتن فرد و ایستادن وی را با اختلال مواجه می کند.
- ممکن است که برجستگی انگشت شست پا به صورت تدریجی بزرگ شده باعث ایجاد درد و تورم شود.
- در زمان پوشیدن کفش فرد دردی را حس می‌کند و انتخاب کردن و خریدن کفش راحت برای وی با مشکل مواجه شده است.
- راه رفتن فرد دچار تغییر حالت میشود.
- راه رفتن فرد با دشواری صورت می‌گیرد.
- ایجاد تغییراتی در تعادل فرد و احتمال سقوط، مخصوصاً در افراد مسن
- ایجاد کجی در انگشت شست پا و دیگر انگشتان پا که باعث قرار گرفتن آنها روی هم و در هم رفته شدن آنها میشود و تغییر شکل و درد را برای فرد به همراه دارد.
- کم شدن کیفیت زندگی فرد به خاطر وجود درد در انگشت پا
علائم و نشانه‌های هالکوس والگوس
افراد مبتلا به هالکوس والگوس ممکن است علائم مختلفی را تجربه کنند که شدت آنها می‌تواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد.
برخی از علائم عبارتند از:
- درد و تورم در مفصل شست پا
- بزرگ شدن برجستگی شست پا
- احساس درد هنگام پوشیدن کفش
- تغییر شکل انگشت شست پا و قرار گرفتن انگشتان روی هم
- اختلال در راه رفتن و تعادل
- احتمال سقوط در افراد مسن
- کاهش کیفیت زندگی به دلیل درد پا
تشخیص دادن هالکوس والگوس
ابتدا پزشک متخصص فرد را مورد معاینه قرار می دهد و کف پای وی را کاملاً معاینه می کند.
پزشک شرح کاملی از وضعیت سلامتی فرد را جویا شده و هدف او از این معاینات و سوالات مشخص کردن میزان آسیب دیدگی و علت ابتلا به این عارضه است.
در صحبتی که بین پزشک و بیمار صورت می گیرد سوالات زیر پرسیده میشود:
- سابقه رخ دادن این عارضه در بدن شما چگونه بوده است؟
- آیا تاکنون مراقبت هایی را برای این عارضه انجام داده اید؟
- آیا توسط پزشک دیگری عکسبرداری و آز توسط پزشک دیگری عکسبرداری و آزمایشاتی در رابطه با این عارضه صورت گرفته است؟
- اکنون چه علائمی را در خود دیده اید و این علائم روی روند زندگی شما چه تاثیری گذاشته است؟
- در صورت داشتن درد میزان درد و محل درد کجا است؟
- آیا مقدار دردی که دارید در طول روز متفاوت است؟
- چه کارهایی را نمی توانید راحت انجام دهید؟
- آیا کاری وجود داشته که با انجام آن مقدار علائم شما کمتر شده باشد؟
بعد از این صحبت ها پزشک معاینات زیر را انجام می دهد:
- حرکات شما را در طول معاینه مورد بررسی قرار می دهد.
- حرکت پاها و قدرت مچ پا و قدرت انگشتان پا را ارزیابی می کنند.
- ممکن است که در طی معاینه دیگر قسمت های بدن از جمله لگن را هم بررسی کند.
- انگشتان پا، مچ پای فرد و کف پا را لمس کرده تا محل دقیقی که فرد درد را حس می کند را مشخص کند.
- برای داشتن تشخیصی بهتر پزشک انجام دادن تصویربرداری و رادیوگرافی از پا را برای شما تجویز می کند.
درمان هالکوس والگوس
درمان کردن بیماری هالگوس والگوس باید توسط متخصصین طب فیزیکی و توانبخشی و متخصصین ارتوپدی مانند دکتر پیمان هاشمی صورت بگیرد.
این متخصصان برای بهتر شدن کیفیت زندگی بیمار روش های درمانی را برای وی تجویز می کنند.
برنامه ی درمانی که جهت درمان بیماری هالگوس والگوس به کار می برند شامل انجام فیزیوتراپی، ورزش کردن، انجام مراقبت های عملی و دادن آموزشاتی به بیمار است.
فیزیوتراپی استفاده شده برای درمان این بیماری باید به صورت ورزش درمانی و انجام درمان های دستی انجام شود.
هدف از ارائه برنامه جهت درمان بهتر کردن عملکرد مچ پای فرد، کف پا و انگشتان پای وی است و اینکه میزان درد را در او کمتر کنند.
آموزش بیمار
طی جلسه ای که بین بیمار و متخصص طب فیزیکی و توانبخشی صورت می گیرد نوع تمرینات و میزان آنها مشخص شده و فعالیت های ورزشی و کفش مناسب برای فرد نیز مشخص می گردد.
طبق توصیه های متخصص، فرد بیمار باید در انجام کار های روزانه ی خود تغییرات مثبتی را ایجاد کند.
همچنین برنامه ای ورزشی شخصی برای فرد طراحی میشود که با انجام آن فرد به دور از درد به فعالیت های مورد نظر خود بازگردد.
فیزیوتراپی و ورزش
فیزیوتراپیست‌ها با طراحی تمرینات ورزشی مناسب به بیمار کمک می‌کنند تا عملکرد مفاصل و عضلات پا بهتر شود و درد کاهش یابد.
ورزش درمانی نقش مهمی در بهبود دامنه حرکتی انگشت شست و کاهش درد دارد.
مدیریت کردن درد
پزشک متخصص برای رفع درد توصیه هایی را به بیمار می کند از جمله:
- استفاده کردن از کمپرس یخ در محل آسیب و درد
- اصلاح کردن فعالیت هایی که موجب زیاد شدن درد در کف پا میشود.
- تکنیک های کنترل درد را برای بیمار تجویز می کنند به گونه ای که کمتر نیاز به استفاده از داروی مسکن داشته باشد و با استفاده از این تکنیک ها بتواند درد را کنترل کند.
- تمرین جهت تقویت کردن دامنه حرکتی فرد
به دلیل این عارضه ممکن است انگشت شصت پای فرد نتواند به خوبی حرکت کند از این رو پزشک متخصص با آموزش دادن تکنیک هایی جهت ایجاد کشش در پا و انگشتان را آموزش داده تا با انجام آن موجب بازیابی کردن حرکات نرمال در قسمت کف پا و انگشتان پا شوند.
درمان های دستی
با انجام دادن درمان های دستی موجب ایجاد حرکت های آرام در مفصل ها و عضلات شده و موجب بهتر شدن حرکت ها و ایجاد قدرت در پاها میشوند.
متخصصین درمان دستی، معمولا روی قسمت هایی از بدن که انجام درمان برای آن قسمت ها سخت است کار می کنند.
تقویت کردن عضلات
متخصصین در زمینه طب فیزیکی و توانبخشی یکسری تمرینات را برای تقویت کردن عضله های موجود در انگشت شست پا و عضلات مچ پا انجام داده تا ضعف های عضلاتی و عدم تعادل را رفع کنند زیرا این موارد باعث به وجود آمدن هالکوس والگوس میشود.
این متخصصین متناسب با سن فرد و شرایط بدنی و هدف درمان تمرینات را انجام می دهند.
تمرینات عملکردی
با بهتر شدن درد و دامنه حرکتی می توان از حرکات کنترل شده و ایمن جهت برگشتن به فعالیت های بیشتر استفاده نمود.
این حرکات را باید توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی آموزش دید تا به گونه ای صحیح انجام گیرند.
استفاده از آتل و دستگاه
متناسب با شرایطی که بیمار دارد ممکن است پزشک استفاده از آتل، کفی های طبی و دیگر وسایل کمکی را تجویز نماید.
این وسایل عبارتند از:
- استفاده از آتل و ابزار هایی که جهت جدا کردن انگشتان پا استفاده شده و موجب کم شدن درد و فشار در انگشتان شست پا میشود.
- استفاده از ساپورت ها و دیگر محافظ هایی که سفارشی هستند و برای حفاظت از کف پا و مچ پا در زمان راه رفتن به کار می روند.
- استفاده کردن از عصا، چوب زیر بغل و همچنین واکر برای کم کردن درد و بهتر شدن راه رفتن فرد.
تزریق کردن داروی های غیر استروئیدی
با تزریق کردن دارو های غیر استروئیدی می توان میزان التهاب و درد را کمتر کرد.
ولی این دارو ها نباید به دفعات زیاد مصرف شود زیرا موجب ایجاد عوارضی میشود.
این روش برای جلوگیری و به تاخیر انداختن جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.
جراحی
زمانی که نتوان با درمان های غیر جراحی موجب بهبود یافتن بیمار شد و میزان شدت عارضه به حدی شود که راه رفتن فرد به سختی صورت بگیرد از روش جراحی برای بیمار استفاده می کنند که به آن بونیونکتومی می گویند.
با انجام آن پزشک اقدام به برداشتن بونیون کرده و انگشتان را تراز کرده و انحراف به وجود آمده را اصلاح می کند.
انواع جراحی برای هالکوس والگوس
جراحی‌های مربوط به هالکوس والگوس بسته به شدت عارضه و نیاز بیمار به چندین روش انجام میشود:
- استخوان‌برداری: برداشتن بخشی از استخوانی که باعث ایجاد برجستگی شده است.
- آرترودز: جوش دادن مفصل برای جلوگیری از حرکت‌های دردناک.
- استئوتومی: برش و تغییر شکل استخوان برای اصلاح انحراف انگشت شست پا.
تمرینات ورزشی برای درمان هالوکس والگوس
با انجام برخی تمرینات می توان به درمان هالوکس والگوس کمک کرد که در ادامه به بررسی آن می پردازیم.
گرفتن اشیا با انگشتان پا
این تمرین به صورتی است که دستمال و یا پارچه ای روی زمین قرار می دهید و تلاش می کنید با پا جسم رو از روی زمین بردارید چند ثانیه نگه داشته و سپس رها کنید.
این حرکت با درگیر کردن عضلات شصت از هالگوس والگوس جلوگیری می کند.
انداختن تیله ها
برای انجام این تمرین 10 تیله را روی زمین بریزید و بعد با انگشت سعی کنید آن ها را داخل کاسه ای بیندازید.
این تمرین برای درمان شدن انحراف شصت پا مفید است.
حرکت کشش انگشتان پا
با انگشت دست انگشت پایی که منحرف شده را به حالت طبیعی خود بازگردانده و 10 ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید.
پیشگیری از ابتلا به هالگوس والگوس
مدرک جهت اثبات اینکه می‌توان با انجام یکسری از کارها مانع از ابتلا به این عارضه شد وجود ندارد، ولی با انجام دادن بعضی از کارها می توان مانع از بدتر شدن شرایط فرد گردید و از انجام عمل جراحی جلوگیری کرد، از جمله:
استفاده از کفش مناسب
استفاده کردن از کفش های مناسب به گونه ای که با به کار بردن آنها مانع از فشرده شدن پا شد.
کفشی که در قسمت انگشتانش دارای قضای پهن تری است کمتر به انگشت شست فشار می آورد و مانع از مالیدن بخش خارجی پا به کفش میشود.
استفاده از آتل
در هنگام ناراحتی با مراجعه به فیزیوتراپیست و تجویز وی، از آتل استفاده کنید. آتل ها و بالشتک ها به صورتی هستند که باعث بی خطر ماندن انگشت شده و میزان فشار وارد شده به آن را کمتر کند.
استفاده از کفی طبی
باید از کفی های طبی و همچنین آرتز ها که تجویز شده توسط فیزیوتراپیست ها هستند استفاده کرده تا از ایجاد صافی در قوس موجود در کف پا پیشگیری کنند و مانع از وارد شدن فشار در انگشت شست شوند.
در بعضی مواقع باید آرتز ها را به صورت سفارشی ساخت تا متناسب با شرایط پای فرد باشد.
عدم استفاده از کفش پاشنه بلند
کفش‌های پاشنه بلند می‌توانند فشار بیشتری به شست پا وارد کنند و عارضه را تشدید کنند.
تمرینات فیزیوتراپی
انجام تمرینات مخصوص برای تقویت عضلات پا و افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل می‌تواند مفید باشد.
هالکوس والگوس در چه کسانی بیشتر دیده میشود؟
این عارضه در برخی گروه‌های خاص بیشتر دیده میشود، از جمله:
- افرادی که دارای کف پای صافی هستند.
- افرادی که به بیماری قوس بالا مبتلا هستند.
- افرادی که مبتلا به تاندون های آشیل کوتاه هستند.
- افرادی که دارای مشکلاتی در وزن خود هستند.
- افرادی که دارای مشکلات روماتیسمی هستند.
علائم ایجاد کننده انحراف در شست پا
- داشتن ناتوانی در خم کردن انگشت شست پا و به وجود آمدن احساس سوزش و درد در زمان خم کردن
- در صورت ناتوان بودن فرد برای استفاده از کفش های معمولی
- ضخیم شدن پوست پا و یا ایجاد میخچه در پا
- داشتن انگشت چکشی یعنی سفت شدن و ایجاد درد در تاندون های انگشت
- نداشتن حس در انگشت شست پا
عوارض بیماری هالگوس والگوس
در صورتی که هالکوس والگوس به موقع درمان نشود، ممکن است عوارضی به همراه داشته باشد. برخی از عوارض عبارتند از:
- ایجاد التهاب و تورم
- ناتوان شدن فرد در استفاده از کفش های معمولی
- موجب به وجود آمدن خار های استخوانی میشود.
- موجب ایجاد بورسیت یعنی ایجاد التهاب در کیسه های حاوی مایع در اطراف مفصل ها میشود
- موجب چکشی شدن انگشتان میشود.
- موجب آرتروز و ایجاد التهاب در مفصل ها می گردد.
8 پاسخ
من چن وقتیه احساس میکنم که شست پام داره انحراف پیدا میکنه به نظرتون چیکار کنم که پیشگیری شه؟؟
اگر احساس می‌کنید که شست پای شما دچار انحراف شده است می توانید به یک پزک برای معاینه مراجعه کنید.
استفاده از کفش مناسب، پرهیز از کفش‌های تنگ، استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی شست پا و … می تواند به شما برای پیشگیری کمک کند.
چه زمانی نیاز به جراحی هالوکس والگوس پیدا میشود؟
جراحی معمولا زمانی توصیه می شود که درد شدید و مداوم، مشکلات در حرکت و عملکرد، عدم پاسخ به درمان‌های غیرجراحی و … برای فرد پیش آید.
درمان قطعی برای هالکوس والگوس هست؟
درمان هالکوس والگوس به شدت و میزان تاثیر آن بر کیفیت زندگی فرد بستگی دارد. درمان‌های غیرجراحی مانند تغییرات در کفش‌ها، استفاده از ارتز، و درمان‌های فیزیوتراپی می‌تواند به کاهش علائم کمک کند. در موارد شدیدتر، جراحی ممکن است نیاز باشد.
برای بهبودی کامل چقدر زمان نیازه؟
مدت زمان بهبودی بعد از جراحی هالکوس والگوس می‌تواند متفاوت باشد، اما معمولاً بیماران می‌توانند پس از چند هفته تا چند ماه به فعالیت‌های عادی بازگردند. بهبودی کامل ممکن است نیاز به فیزیوتراپی و مراقبت‌های ویژه داشته باشد.