مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو

مراقبت های پس از جراحی دارای اهمیت بسیاری است و در بهبود سریع تر بیمار و بازگشتن هر چه سریع تر وی به روال معمول زندگی تاثیر گذار است‌.

بیماری که جراحی تعویض مفصل زانو را انجام داده است باید بعد از آن به خوبی استراحت کند و از فیزیوتراپی برای تقویت عضلات خود استفاده کند.

همچنین بعد از جراحی باید با استفاده از عصا و یا واکر راه برود البته در هفته های اول بعد از جراحی بهتر است شخصی باشد که به وی در حرکت کردن کمک کند.

توجه به نکات مهم و آنچه پزشک توصیه کرده است برای بهبود یافتن بیمار خیلی مهم است و باید حتما به آن توجه ویژه شود.

در ادامه ما راهنمای کامل مراقبت از مفصل زانو را به شما ارائه می دهیم تا با رعایت آن ها موجب پیشگیری از عوارض بعد از تعویض مفصل زانو شوید.

نکات مراقبتی بعد از تعویض مفصل زانو

در ادامه نکات مراقبتی بعد از جراحی تعویض مفصل زانو را عنوان می کنیم.

مراقبت های اولیه در بیمارستان

بعد از انجام جراحی مراقبت های اولیه در داخل بیمارستان انجام می‌شود.

چراکه با جراحی شدن، بیمار باید مدت زمانی را در بیمارستان بستری باشد و توسط پرستاران و پزشکان تحت نظارت قرار گیرد تا از خوب بودن عمل و شرایط بیمار اطمینان حاصل نمایند.

برای کاهش درد بعد از جراحی برای بیمار مسکن تجویز می‌ کنند و ورم ایجاد شده را از طریق کمپرس سرد و یا باند فشاری کمتر می کنند.

انجام حرکات اولیه توسط پرستار و فیزیوتراپیست صورت می گیرد تا حر‌کت اولیه زانو توسط بیمار انجام شده و مفصل سفت نشود.

بعد از مراقبت های فوق در صورتی که موارد زیر در بیمار وجود داشته باشد می تواند از بیمارستان ترخیص شود:

• زمانی که بتواند از تخت خود خارج شود.
• درد ناشی از عمل کاهش پیدا کرده باشد.
• از طریق عصا و یا واکر بتواند راه برود.
• بتواند به تنهایی دستشویی رود.

مراقبت های لازم در خصوص درد و تورم

وجود درد و تورم جزو عارضه های بعد از هر جراحی است و برای کنترل آن و کاهش درد و ورم می توان کارهای زیر را انجام داد:

• باید دارو های تجویزی پزشک و دارو های مسکن را برای کاهش درد مورد استفاده قرار داد و جزو روش های کنترل درد بعد از تعویض مفصل زانو می باشند.
• یخ و کمپرس سرد را می توان برای کاهش درد و ورم روی زانو قرار دارد. کمپرس سرد را برای ۲۰ دقیقه به صورت غیر مستقیم (پیچیده شده در پارچه ای) روی زانو قرار دهید.
• زانو را به وسیله بالشی از قلب بالا نگه دارید تا میزان تورم موجود کمتر شود.

مراقبت های لازم برای پیشگیری از عفونت

از عارضه های احتمالی بعد از انجام جراحی می توان به بروز عفونت اشاره کرد.

برای پیشگیری کردن از عفونت می توان موارد زیر را مورد توجه قرار داد:

• پیش از اینکه زخم مورد نظر را لمس کنید حتما دست های خود را به خوبی بشویید و از وسایلی که استریل شده هستند استفاده نمایید.
• برای مراقبت از زخم جراحی، طبق آنچه پزشک توصیه کرده است پانسمان خود را به صورت منظم تعویض نمایید.
• آنتی بیوتیک های تجویزی توسط پزشک را به صورت کامل و سر وقت مصرف کنید.
• زخم باید همواره خشک و تمیز باشد و مانع از خیساندن آن در داخل آب شوید‌.
• چنان چه قرمزی، وجود تورم و یا ترشحی مشاهده کردید نشانه ای از وجود عفونت است و باید حتما به پزشک خود این عارضه را اطلاع دهید.

مراقبت از طریق توانبخشی بعد از تعویض زانو

باید بعد از جراحی فعالیت فیزیکی خود را زیر نظر پزشک‌ و فیزیوتراپیست انجام دهید و حتما از وسایل کمکی استفاده نمایید و تمرینات توانبخشی لازم را به کار بگیرید.

از جمله نکات مراقبتی در این رابطه می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• حتما از وسایل کمکی چون واکر و عصا برای راه رفتن استفاده کنید و این کار را تا زمانی که پزشک توصیه کرده است باید ادامه دهید.
• تمرینات فیزیوتراپی لازم را جهت بهتر شدن دامنه حرکتی و افزایش قدرت عضلانی مورد استفاده قرار دهید.
• از انجام دادن فعالیت های سنگین و ورزش هایی که به زانو و ناحیه جراحی آسیب وارد می کنند جدا خودداری کنید و ورزش کم فشار را انتخاب کرد و به کار گرفت.

تمرینات فیزیوتراپی که باعث تقویت عضلات موجود در اطراف زانو میشوند عبارتند از:

• انجام تمرینات تعادلی برای کم شدن ریسک زمین خوردن و بهتر شدن تعادل فرد
• تقویت کردن عضلات موجود در چهار سر ران که موجب پایداری زانو می‌شود.
• انجام کشش در عضلات که از خشک شدن و سفت شدن مفصل جلوگیری نماید.

مراقبت لازم برای پیشگیری از لخته شدن خون

بعد از جراحی امکان بروز لخته خون وجود دارد از این رو برای پیشگیری از وجود لخته خون به نکات زیر توجه کنید:

• دارو های ضد انعقاد را مصرف کنید تا مانع از ایجاد لخته خون شوند.
• باید پا های خود را به صورت منظم حرکت دهید و با انجام حتی حرکات ساده موجب بهتر شدن گردش خون می‌شوید.
• از جوراب های فشاری استفاده کنید تا باعث کم شدن ریسک بروز لخته خون شوند.

مراقبت از طریق داشتن تغذیه مناسب

تغدیه مناسب بعد از جراحی برای بهبود سریع تر فرد بیمار بسیار مهم است و باید حتما مورد توجه قرار گیرد‌ از جمله نکات تغذیه‌ای بعد از جراحی می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• باید از پروتئین ها برای ترمیم شدن بافت هایی که آسیب دیده اند استفاده نمود.
• ویتامین D و C به سلامت استخوان ها و بهبودی زخم ها کمک می کنند و باید در برنامه غذایی روزانه گنجانده شوند.
• مصرف مایعات را باید افزایش داد تا از یبوست جلوگیری کرده و موجب تعادل در مایعات بدن شود.

تمرینات فیزیوتراپی برای زانو

گاهی مواقع پیش از اینکه جراحی انجام شود تمرینات فیزیوتراپی به بیمار آموزش داده می‌شود تا بهتر بتواند روش ها را درک کند و با انجام عمل بتواند خیلی سریع تمرینات و حرکات لازم را انجام دهد.

اینکه بیمار  پیش از عمل عضلات ضعیفی نداشته باشد هم جزو مسائل مهم در انجام این جراحی است.

از این رو پیش از جراحی برنامه درمانی که بتواند موجب تقویت هر دو اندام تحتانی گردد به بیمار ارائه می‌شود.

بعد از جراحی نیز فیزیوتراپی را با دستگاه سی پی ام انجام می‌دهند تا بیمار خیلی سریع دامنه حرکتی خود را گسترش دهد.

انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی بسیار مفید و موثر است و دوره نقاهت بیمار را کاهش می دهد.

با انجام فیزیوتراپی و شرکت در جلسات آن موجب:

• تقویت پا ها میشوید.
• بازیابی حرکت زانو میشوید.
• کاهش درد میشوید.
• کاهش تورم و ادم‌ میشوید.
• سریع تر قدم برداشتن میشوید.
• افزایش دامنه حرکتی میشوید.

تمرینات فیزیوتراپی به کار رفته برای بهبود بعد از جراحی زانو شامل موارد زیر هستند:

• تمرین عضله های چهار سر ران
• تمرین بالا کشیدن پای صاف شده
• تمرین صاف نگه داشتن زانو
• تمرین خم کردن زانو به کمک تخت
• تمرین خم کردن زانو در حالت نشسته

پیشگیری از ورم بعد از جراحی زانو

ورم جزو عارضه های شایع بعد از انجام جراحی زانو است و دلیل آن التهاب بدن است و قسمتی از فرایند بهبودی تلقی می‌شود.

با انجام مراقبت های لازم و درست فرد بیمار خیلی سریع بهبودی خود را پیدا می کند.

برای کاهش ورم و تورم بعد از جراحی تعویض مفصل زانو باید موارد زیر را مورد توجه قرار داد:

پا ها را بالا نگه داشت

از ساده ترین راه های کاهش تورم بالا نگه داشتن پا ها است تا مایعات جمع شده به سمت قلب رفته و در پا ها جمع نشوند.

بالا نگه داشتن پا ها به صورت منظم در طول روز باعث کاهش ورم در آن ناحیه میشود.

از کمپرس سرد استفاده کنید

با استفاده از کمپرس سرد التهاب و تورم کم شده و با سرمای موضعی ایجاد شده رگ ها منقبض شده و جریان خون در ناحیه مورد نظر کم می‌شود و نتیجتا تورم کاهش می یابد.

از تمرینات و حرکت های فیزیوتراپی استفاده کنید

انجام تمرین های فیزیوتراپی و داشتن پیاده روی منظم موجب گردش خون و جلوگیری از تورم میشود.

انجام تمرینات به صورت منظم باعث بهبود یافتن انعطاف پذیری در قسمت زانو می گردد.

دارو های ضد التهابی را مصرف کنید

استفاده از دارو های ضد التهاب غیر استروئیدی چون داروی ناپروکسن و یا داروی ایبوپروفن با کاهش درد و ورم همراه است.

از جوراب های فشاری استفاده کنید

مصرف جوراب های فشاری باعث بهبود گردش خون و کاهش تورم میشود زیرا از تجمع مایعات در بافت ها و بروز لخته خون پیشگیری می کند.

رعایت مراقبت‌های خانگی پس از جراحی زانو

بعد از انجام جراحی افراد کاندید جراحی تعویض مفصل زانو باید مراقبت در منزل به صورت زیر انجام گیرد:

• از دستشویی فرنگی استفاده شود.
• برای مدت زمانی ۳ الی ۴ هفتگی از واکر استفاده شود.
• از خوابیدن رو زمین جدا خودداری شود زیرا برای بلند شدن از زمین توان زیادی لازم است و به زانو فشار وارد می‌شود.
• موانع موجود در سر راه و فرش هایی که لیز هستند را باید جمع کرد تا رفت و آمد در سطح منزل راحت تر انجام شود.
• از پله استفاده نشود و محل خواب نیز در مکانی باشد که پله نداشته باشد زیر در زمان خواب آلودگی ریسک افتادن از پله ها زیاد است.
• وسایل سنگین بلند نشود و کارهای سنگین انجام نگیرد.

انواع درمان‌ های درد زانو

برای درمان درد زانو می توان از راهکار های زیر استفاده کرد:

• استفاده از دارو های مسکن چون استامینوفن، ایبوپروفن، کدئین و داروی ترامادول که موجب مهار شدن تولید مواد شیمیایی ایجاد کننده درد می‌شوند.
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی چون دیکلوفناک، ناپروکسن و سلکوکسیب
• داروهای ضد التهابی و مسکن که به صورت ترکیبی هستند چون ترامادول-استامینوفن
• استفاده از کمپرس سرد
• کاهش دادن استرس و اضطراب با تنفس عمیق
• انجام ماساژ برای شل کردن عضلات و کم کردن اسپاسم
• انجام ورزش های کششی و حرکت درمانی
• استفاده از گرما درمانی

حرکات نرمشی بعد از تعویض زانو

بعد از تعویض مفصل زانو برای افراد دیابتی به خصوص، انجام یکسری ورزش ها و نرمش ها برای بهبود آن مفید است.

ورزش هایی چون شنا، پیاده روی، انجام تمرینات توانبخشی، دوچرخه سواری برای بهبود بیمار مفید است‌.

در کنار این ورزش ها می توان از تمرینات زیر که در سایت دکتر پیمان هاشمی برایتان آورده ایم نیز برای بهبودی استفاده نمود:

• کشش صاف کردن زانو که موجب تقویت نمودن عضلات پا و بیشتر شدن میزان انعطاف پذیری زانو می‌شود.
• بالا و پایین کردن پا بدون اینکه خم شود، به این صورت که با تکیه بر واکر و یا تکیه گاهی، زانو را به پشت خم کرده تا عضلات زانو تقویت شود و مقدار انعطاف پذیری آن بالا رود.
• کشش در پا به این صورت که موجب کشش پا را به سمت جلو و عقب می‌شوند و جزو ورزش هایی است که در برنامه توانبخشی هم وجود دارد. از طریق کشش پا عضلات زانو که ضعیف شده است تقویت شده و از منقبض شدن و ایجاد تنش در عضلات جلوگیری می‌شود.
• خم و راست کردن زانو به این صورت که زانو را خم کرده و آن را دوباره راست کنید تا عضلات پا و زانوی شما تقویت شود و میران استقامت عضلات بیشتر شود.

علائم بهبودی بعد از تعویض زانو

بهبودی کامل بعد از تعویض مفصل زانو کم کم رخ داده و طی مدت زمانی ۶ هفتگی این بهبودی رخ می دهد اما برای بهبودی کامل بین ۶ ماه الی ۱ سال زمان لازم است.

زمانی که زخم اسکار بهبود یافت و عضلات قدرت خود را به دست آوردند فرد به سمت بهبودی کامل می رود.

با بهبود کامل فرد درد ناحیه زانوی بیمار کم شده و زانوی وی عملکرد بهتری خواهد داشت.