درمان زانوی پرانتزی

زانوی پرانتزی چیست؟

زانوی پرانتزی وقتی ایجاد می‌شود زانو ها به سمت بیرون خارج شوند.

پرانتزی بودن زانوی نوزاد به دلیل وضعیت رحم مادرعادی است زیرا نوزاد در رحم مچاله است حتی وقتی که کودک شروع به ایستادن و راه رفتن می کند حالت پرانتزی پا بیشتر می شود.

این حالت تا دوسالگی عادی می باشد و به دلیل راه رفتن های کودک و قرار گرفتن وزن بدنش به روی پاها زانو از حالت پرانتزی خارج می شود.

اما اگر کودک تا سه سالگی همچین وضعیتی داشته باشد حتما باید پزشک متخصص وضعیت کودک را بررسی کند.

در بازه سنی دو تا سه سال زانو ها زاویه برعکس گرفته و حالت کجی به سمت داخل می گیرد.

والدین چنانچه علائم زیر را در کودک خود مشاهده کردند باید برای بررسی حالت پرانتزی پا های او به دکتر متخصص ارتوپد مراجعه کنند:

• وقتی که استخوان ران و همچنین استخوان مربوط به قلم پای کودک بیش از حد طبیعی بیرون زده باشد.
• وقتی که جهت زانو ها برعکس باشد و قوزک وضعیت غیر طبیعی داشته باشد و فرد دچار خالی کردن زانو شود.

علت پرانتزی شدن زانو چیست؟

بیشترین علامت داشتن پای کج، در موقعیت قرار گیری قوزک چسبیده به هم زانو ها به هم نمی چسبند و اگر این مشکل تا 3 سال ادامه داشته باشد نشانه ای از وجود زانوی پرانتزی می باشد.

نداشتن ظاهری متوازن فرد را برای طولانی مدت درگیر می کند.

از مهم ترین دلایل ایجاد زانوی پرانتزی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

ابتلا به بیماری بلانت

بیماری بلانت باعث رشد غیر طبیعی در ساق پا می شود و این رشد در بخش زیر زانو باعث انحنا می شود.

این بیماری در اولین سال های زندگی ظاهر می شود ولی برخی از افراد تا سنین نوجوانی علائمی ندارند و رام ارام حالت پرانتزی زانو باعث مشکل در زانو می شود.

ابتلا به بیماری ریکتز

به خاطر کم بودن میزان ویتامین D در بلند مدت این بیماری پیدا می شود و به دلیل ضعیف شدن و نرم شدن استخوان، زانو ها حالتی کمانی به خود می گیرند.

ابتلا به بیماری پاژه

این بیماری باعث ایجاد تاثیراتی منفی در ساخت دوباره استخوان می شود.

شیوع این بیماری اکثرا در افراد میان سال می باشد،اگر به موقع تشخیص داده شود می توان درمان کرد.

• وجود شکستگی در استخوان و بهبود نیافتن کامل آن
• وجود ناهنجاری در استخوان
• وجود درد در زانو ها و مفاصل ران ها
• کم شدن میزان دامنه حرکت در مفاصل ران
• وجود دشواری در دویدن فرد و راه رفتن او
• وجود بی ثباتی در زانو ها

شکستگی‌های درمان نشده

شکستگی‌های استخوان که به درستی درمان نشده‌اند یا بهبود نیافته‌اند نیز می‌توانند منجر به زانوی پرانتزی شوند.

این وضعیت معمولاً در افرادی که سابقه آسیب به زانو یا استخوان‌های پا داشته‌اند، دیده می‌شود.

ناهنجاری‌های مادرزادی

برخی افراد با ناهنجاری‌های مادرزادی به دنیا می‌آیند که باعث ایجاد مشکلات ساختاری در پاها و زانوها می‌شود.

این ناهنجاری‌ها می‌توانند به مرور زمان منجر به زانوی پرانتزی شوند.

علائم و نشانه‌های زانوی پرانتزی

از علائم شایع زانوی پرانتزی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

درد و تورم در زانوها و مفاصل

این درد ممکن است هنگام راه رفتن یا انجام فعالیت‌های روزانه تشدید شود.

محدودیت در حرکت

افراد مبتلا به زانوی پرانتزی ممکن است در حرکت دادن زانوها یا خم کردن آنها دچار مشکل شوند.

تغییر در راه رفتن

افرادی که زانوی پرانتزی دارند، ممکن است راه رفتن آنها دچار تغییراتی شود که به مرور زمان باعث درد و ناراحتی بیشتر می‌شود.

زانوی پرانتزی در کودکان

پای پرانتزی در نوزادان و کودکان خردسال طبیعی است.

زیرا در دوران بارداری، نوزاد در فضای محدود رحم قرار دارد و پاهای او به حالت خمیده رشد می‌کنند.

این وضعیت تا سن دو سالگی عادی است و به تدریج با ایستادن و راه رفتن کودک، زانوها صاف می‌شوند.

اما اگر بعد از سن سه سالگی همچنان زانوی پرانتزی وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.

در این مرحله، مشورت با یک پزشک متخصص ارتوپد ضروری است.

علائم زانوی پرانتزی در کودکان

والدین باید توجه داشته باشند که اگر علائم زیر در کودک آنها مشاهده شود، باید برای بررسی‌های بیشتر به پزشک متخصص مراجعه کنند:

• فاصله زیاد بین زانوها: وقتی که کودک ایستاده و قوزک‌های پا را به هم چسبانده، زانوهای او همچنان از هم فاصله داشته باشند.
• عدم تقارن در پاها: اگر یک پا به نظر می‌رسد که بیشتر از دیگری منحرف شده است.
• درد در زانوها و مفاصل: اگر کودک شکایتی از درد در زانوها یا نواحی اطراف داشته باشد.

تشخیص دادن زانوی پرانتزی

تشخیص زانوی پرانتزی توسط متخصص ارتوپدی همچون دکتر پیمان هاشمی به راحتی ممکن است و پزشک می تواند میزان شدت و دلیل ایجاد آن را به راحتی تشخیص دهد.

پزشک با اندازه گرفتن طول اندازه پا و وضعیت راه رفتن بیماری را بررسی می کند و با انجام دادن تست های مربوط به تصویر برداری از طریق اشعه ایکس به وجود ناهنجاری در زانو و پا پی ببرد.

در برخی موارد، آزمایشات بیشتری برای بررسی بیماری‌های زمینه‌ای مانند بلانت یا ریکتز نیز ممکن است تجویز شود.

درمان کردن زانوی پرانتزی

برای کودکان و نوزادان معمولا از روش های درمانی استفاده نمی شود وقتی که پرانتزی بودن زانو زیاد باشد و علائم آن مدام زیاد تر شود از روش های درمانی استفاده می شود.

از گزینه های مربوط به درمان می توان موارد زیر را استفاده کرد:

• استفاده از کفش های مناسب برای کوکان
• استفاده از آتل برای اطفال
• استفاده از روش های درمانی برای رفع بیماری و شرایطی که موجب ایجاد حالت پرانتزی در زانو ها شده است.
• انجام جراحی ها و اصلاح کردن ناهنجاری های استخوانی

به طور کلی پزشک ارتوپد می تواند با معاینه کردن زانوی پرانتزی و بررسی بیماری های زمینه ای آن را درمان کند.

در همه شرایط نیاز به درمان  زانوی پرانتزی نیست ولی باید به موقع به پزشک مراجعه کرد تا در صورت نیاز فرد سریع تر تحت درمان قرار بگیرد.

از مهم ترین عارضه هایی زانوی پرانتزی، می توان به آرتروز زانو اشاره کرد

در شرایط شدید بودن زانوی پرانتزی زانوی فرد، انگشتان او، مچ پا و همچنین مفصل ران فرد درگیر شده و فشار به تمام این نواحی وارد می شود.

در صورت انجام دادن جراحی برای تعویض کردن مفصل زانو در سن پایین می توان جراحی های مجدد را در سال های بعدی انجام داد.

انجام جراحی زانوی پرانتزی به دلیل ایجاد تراز در استخوان ها سخت است.

درمان پای پرانتزی چقدر طول می‌کشد؟

درمان پای پرانتزی بسته به شدت مشکل و روش درمانی انتخابی می تواند متفاوت باشد.

در موارد خفیف، تغییرات سبک زندگی مانند ورزش‌های خاص و فیزیوتراپی معمولاً می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

این روش ها ممکن است چندین ماه طول بکشد تا نتایج ملموسی به دست آید.

اگر پای چاقوی فوق العاده پیشرفته باشد ممکن است نیاز به جراحی باشد که بسته به نوع جراحی و شرایط فرد چندین ماه طول می کشد تا بیمار به طور کامل بهبود یابد.

جراحی برای درمان پای پرانتزی معمولا شامل تنظیم مجدد استخوان ها یا استفاده از دستگاه های ویژه برای تنظیم زاویه پا می شود.

بهبودی پس از جراحی معمولاً چندین ماه طول می کشد و ممکن است بیمار برای مدتی نیاز به استفاده از گچ، بریس یا عصا داشته باشد.

در این دوران فیزیوتراپی نقش مهمی در بهبود حرکات و بازسازی عضلات دارد.

به طور کلی، بسته به پاسخ بدن به درمان و مراقبت های پس از جراحی، کل فرآیند درمان می تواند از چند ماه تا یک سال یا بیشتر طول بکشد.

درمان پای پرانتزی خفیف

در درمان پا پرانتزی خفیف معمولا ابتدا از روش های غیر جراحی استفاده می شود.

این درمان ها شامل تمرینات و تمرینات فیزیوتراپی برای تقویت عضلات پا و بهبود وضعیت مفاصل است.

تمرینات خاصی مانند کشش عضلانی، تقویت عضلات داخلی و خارجی ران و اصلاح وضعیت بدنی می توانند به تدریج به کاهش انحرافات پا کمک کنند.

در کنار این تمرینات، استفاده از کفش مناسب و گاهی استفاده از ارتزهای مخصوص برای حمایت بهتر از پا و جلوگیری از پیشرفت مشکل نیز توصیه می شود.

این روش ها معمولاً برای افراد جوان یا کسانی که مشکلات خفیف پای پرانتزی دارند مؤثر است و ممکن است در عرض چند ماه نتایج خوبی داشته باشد.

در برخی موارد، پزشکان ممکن است از بریس ها یا گچ های مخصوص برای کاهش فشار روی مفاصل پا و کمک به اصلاح موقعیت پا استفاده کنند.

در این موارد معمولاً روند درمان به زمان بیشتری نیاز ندارد و اگر مشکل پای براکت خفیف باشد، تغییرات ظاهری پا و بهبود عملکرد آن به مرور زمان قابل مشاهده است.

در نهایت مهم ترین نکته در درمان پا پرانتزی خفیف، پیگیری دقیق و مستمر درمان های پیشنهادی پزشک متخصص به منظور جلوگیری از پیشرفت بیشتر مشکل است.

استفاده از روش جراحی

کودکان در حال رشد، برای درمان و رشد کردن تدریجی پا ها از روش جراحی باید استفاده کنند.

برای جوانان و همچنین نوجوانانی که بالغ شده اند با ایجاد برش و جداسازی قسمتی از استخوان باعث صاف شدن پاها می‌ شوند.

در صورت وجود بدشکلی در حالت پا ها، برشی در پا ایجاد کرده و قسمتی از استخوان را جدا می کنند و به وسیله ی میله و یا صفحه و قرار دادن آن در درون پا، باعث ثابت شدن آن می‌شوند.

اگر پاها کجی زیاد یداشته باشند از تثبیت کننده ی خارجی که باعث صاف شدن پا می‌شوند استفاده می شود به گونه ای که از طریق عوامل خارجی که به صورت میله هستند و قرار گرفتن آنها در استخوان ها موجب برطرف شدن این کجی می شوند‌.

بعضیی وقت ها به دلیل حالت پرانتزی پا ممکن است یکی از پاها کوتاه تر از دیگری باشد، از روش جراحی  در این شرایط  استفاده می شود  که باعث رفع این مشکل میشوند‌.

بهترین زمان برای درمان پای پرانتزی چه سنی است؟

پای پرانتزی موجب تضعیف اعتماد به نفس می شود و در ایستادن و راه رفتن مشکلاتی ایجاد می کند.

پای پرانتزی تا 2.5 الی 3 سالگی طبیعی است اگر میزان پرانتزی بودن یک پا بیشتر از دیگری نباشد.

طبق نظر پزشکان بهتر است که قبل از 20 الی 25 سالگی نسبت به درمان پای پرانتزی اقدام کنید چرا که بعد از آن ممکن است کمر درد افزایش یافته و به آرتروز مبتلا خواهید شد.

اگر درمان قبل از سن گفته شده صورت بگیرد فرد می تواند به صورت طبیعی ورزش کرده و فعالیت های روزمره را انجام دهد.

اما درمان بعد از سن 25 سالگی تنها به کم شدن درد کمک خواهد کرد.‍

راه های پیشگیری از زانوی پرانتزی

برای پیشگیری کردن از زانوی پرانتزی راهی وجود ندارد اما با استفاده از یکسری اقدامات می توان باعث پیشگیری کردن از بروز شرایط زمینه ای شد.

از جمله این اقدامات می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• با استفاده از ویتامین D و داشتن رژیم غذایی مناسب و قرار گرفتن در معرض نور خورشید می توان مانع از بروز بیماری ریکتز شد.
• چنان چه حالت های زانوی پرانتزی را بعد از ۲ سالگی در کودک مشاهده کردید حتما به پزشک مراجعه کنید‌.
• با تشخیص به موقع وجود زانوی پرانتزی می توان از بروز علائم آن در سنین نوجوانی و جوانی جلوگیری کرد.

درمان نکردن زانوی پرانتزی چه عوارضی دارد؟

درمان نکردن زانوی پرانتزی باعث ایجاد درد، زیاد شدن بدشکلی زانوها و ایجاد آرتروز می شود و با درمان آن مکانیزم زانو ها بهتر شده وشدت درد و آسیب کمتر می شود‌.

. اگر این عارضه به موقع درمان نشود، ممکن است نیاز به جراحی‌های پیچیده‌تر در سنین بالاتر باشد

بهترین حرکات اصلاحی پای پرانتزی

پا پرانتزی یا “جنوواروم” وضعیتی است که در آن پاها به طور غیر طبیعی به سمت بیرون خم می شوند و هنگام ایستادن یا راه رفتن فاصله زیادی بین زانوها وجود دارد.

این وضعیت معمولاً به دلیل مشکلات ساختاری یا عضلانی در مفصل زانو یا ساق پا رخ می دهد.

برای درمان و اصلاح پا پرانتزی ورزش های اصلاحی می تواند بسیار مفید باشد و به تقویت عضلات اطراف زانو و ساق کمک کند.

یکی از این حرکات تقویت عضلات چهار سر ران است که به تثبیت مفصل زانو کمک می کند.

این حرکت شامل نشستن روی یک صندلی و بالا بردن هر یک از پاها و نگه داشتن آن برای چند ثانیه است.

حرکت دیگر تقویت عضلات داخلی ران (عضلات اددکتور) است که برای بهبود وضعیت زانوها و کاهش فشار روی مفصل زانو موثر است.

برای این حرکت می توان یک توپ نرم یا یک جسم مشابه بین زانوها در حالت نشسته یا دراز کشیده قرار داد و فشار دادن آن به هم باعث تقویت عضلات داخلی ران می شود.

این تمرین به اصلاح زاویه زانوها و کاهش فاصله بین آنها کمک می کند.

انجام منظم این حرکت باعث تقویت عضلات حمایت کننده مفصل زانو می شود و می تواند به اصلاح وضعیت پا کمک کند.

در نهایت، کشش عضلات ساق پا می تواند در بهبود وضعیت قوس پا موثر باشد.

بسیاری از افراد مبتلا به پای پرانتزی انعطاف پذیری کمتری در عضلات ساق پا دارند که می تواند به مشکلاتی در تراز زانو کمک کند.

برای کشش عضلات ساق پا می توانید با ایستادن و قرار دادن یک پا پشت پای دیگر در حالت خمیده، عضلات ساق پا را کشش دهید.

این حرکت باعث افزایش انعطاف پذیری و کاهش تنش در عضلات پا می شود و در نتیجه به بهبود وضعیت پا و کاهش درد در ناحیه زانو کمک می کند.

انجام این حرکات اصلاحی به صورت مداوم و زیر نظر فیزیوتراپیست می تواند به دستیابی به نتایج مطلوب در اصلاح پای پرانتزی کمک کند.

چه افرادی مبتلا به پای پرانتزی می‌شوند؟

بیشتر نوزادان و کودکان در سنین پایین دچار حالت خمیدگی در پاهای خود هستند اما وجود این عارضه در کودکانی که بزرگتر هستند به دلیل بیماری بلانت و یا بیماری ‌های دیگر است.

بیماری بلانت در کودکانی که دارای شرایط زیر هستند رخ می‌ دهد:

• کودکانی که دارای اضافه وزن هستند.
• کودکانی که در سنین خیلی پایین شروع به راه رفتن می ‌کنند.
• کودکانه که از لحاظ خانوادگی دارای سابقه ابتلا به این بیماری هستند.